Lot kwam met haar eigenaar op het spreekuur in onze dierenkliniek. De eigenaar merkte op dat de ogen van Lot begonnen uit te puilen. Lot is een gesteriliseerde voedster van 8 jaar oud. Verder leek alles goed te gaan: haar eetlust was normaal, ze was misschien wat minder actief, maar kwam nog steeds elke avond lekker knuffelen op de bank. Ook haar maatje had geen klachten. Lot was goed gevaccineerd en kwam jaarlijks voor controle.
Opvallende bevindingen
Bij het onderzoek vielen een paar zaken op. Hoewel er geen afwijkingen aan de ogen zelf te zien waren, puilden ze duidelijk uit, waardoor het oogwit zichtbaar was. Wanneer Lot op haar rug werd gelegd, verdween het uitpuilen van de ogen. Daarnaast had ze een versnelde ademhaling met een tikkende beweging, sterk bewegende neusvleugels en was ze 100 gram afgevallen sinds haar laatste bezoek drie maanden eerder. Dit waren verschijnselen die de eigenaar nog niet had opgemerkt.
Mogelijke oorzaken van uitpuilende ogen bij konijnen
Er zijn verschillende oorzaken die tot uitpuilende ogen bij konijnen kunnen leiden:
1. Verhoogde druk op de bloedvaten achter de ogen
Dit kan ontstaan door verdrukking van bloedvaten in de borstkas, bijvoorbeeld door een tumor of een vergroot hart. Dit staat bekend als het vena cava cranialis-syndroom.
2. Ruimte-innemend proces achter de oogbol
Denk aan een tumor of een abces. Deze oorzaak komt meestal slechts aan één oog voor.
Omdat Lot ook tekenen van benauwdheid vertoonde, besloten we een röntgenfoto te maken. Bij konijnen is benauwdheid altijd een serieuze indicatie, aangezien ze een beperkte longcapaciteit hebben en alleen door hun neus kunnen ademen.
Voorbereiding op de röntgenfoto
Lot werd eerst in een zuurstofkooi geplaatst om haar ademhaling te verbeteren. Soms is het nodig om konijnen licht te sederen met midazolam, een veilig middel dat stress vermindert en de kans op toenemende benauwdheid verlaagt. Bij Lot was sedatie niet nodig; de zuurstofkooi was voldoende.
De röntgenfoto: wat zagen we?
Bij het beoordelen van een röntgenfoto zie je:
• Lucht: Zwart.
• Bot: Wit.
• Weefsel of vocht: Lichtgrijs.
• Vet: Donkergrijs.
Bij Lot viel direct op dat er weinig longinhoud zichtbaar was. Er was een grote witte massa te zien die de longen naar achteren duwde. Ook leek er vocht in de borstkas aanwezig te zijn. De massa bevond zich vóór het hart en drukte op het grote bloedvat dat bloed van het hoofd naar het hart transporteert. Hierdoor verhoogde de druk, waardoor de ogen van Lot naar voren werden gedrukt.
De massa werd vermoedelijk veroorzaakt door een thymoom, een goedaardige tumor afkomstig uit de thymus (een orgaan dat bij konijnen en cavia’s aanwezig blijft, terwijl het bij mensen tijdens de ontwikkeling verdwijnt). Kwaadaardige tumoren, zoals een thymolymfoom of thymoomcarcinoom, zijn ook mogelijk.
Behandelopties
Bij thymomen zijn er drie behandelopties:
1. Operatief verwijderen
Het verwijderen van een thymoom kan genezend werken. Deze zware operatie moet worden uitgevoerd in een gespecialiseerde kliniek. Het is risicovol, aangezien de borstkas geopend moet worden. Bij konijnen is het risico op complicaties tijdens anesthesie hoger dan bij honden of katten. Uit studies blijkt dat slechts twee van de zeven konijnen de eerste drie dagen na de operatie overleven. Als de operatie slaagt, is de gemiddelde overlevingstijd ongeveer 2,5 jaar.
2. Chemotherapie of bestraling
Behandeling door een oncoloog kan met chemotherapie of radiotherapie. Radiotherapie lijkt goede resultaten te bieden, maar ook hier geldt een verhoogd anesthesierisico.
3. Medicatie
Medicamenteuze behandeling met prednison kan de symptomen van benauwdheid verlichten, maar biedt geen verlenging van de levensduur.
De keuze voor Lot
De eigenaren van Lot kozen ervoor om prednison te gebruiken om haar ademhaling te verbeteren. Ze kregen duidelijke instructies om haar ademhaling goed in de gaten te houden. Daarnaast spraken we af dat euthanasie op korte termijn gepland zou worden zodra haar klachten verergerden of andere symptomen zich voordeden.
Met deze aanpak konden we Lot tijdelijk verlichting bieden, maar het blijft een moeilijke keuze voor elke eigenaar.
Drs. Helmie van Lith
Dierenarts Pets Health Den Haag.
1) https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1557506321000495